هدف تحقیق حاضر طراحی و ارائه‌ی الگویی برای تأمین مالی طرح‌های زیرساختی حمل و نقل جاده‌ای در ایران با تمرکز بر ظرفیت‌های بازار سرمایه می‌باشد. بعد از بحران مالی جهانی، مقررات بازل سه بانک‌ها را در ارائه‌ی تسهیلات بلندمدت محدود نمود. از طرفی کسری بودجه و تنگنای سیستم بانکی علی‌الخصوص در کشور ما، توجه‌ها را به بازار سرمایه به عنوان راهکاری مناسب برای تأمین مالی پروژه‌های زیرساخت معطوف نموده است که عمدتاً بلندمدت، سرمایه بر و بدون رجوع به دارایی‌های مبنای پروژه می‌باشند.
بهره‌مندی شایسته از ظرفیت‌های بازار سرمایه محقق نخواهد شد، مگر به واسطه‌ی ابزارها و نهادهای مالی مناسب که در بستری از قوانین و مقررات دقیق و شفاف ارائه شده باشند. علی رغم تأکید تحقیق حاضر بر تأمین مالی بخش حمل‌ونقل جاده‌ای، جهت حفظ تمرکز پژوهش، الگوی پیشنهادی حسب مورد برای تأمین مالی سایر بخش‌های پروژه محور و زیرساختی مانند طرح‌های اکتشاف، تولید و بهره‌برداری میادین نفت و گاز نیز قابل استفاده خواهد بود که به نوآوری و تنوع بخشی در بازار سرمایه و نیز ایجاد تعادل در بازارهای مالی کشور (بازار پول و سرمایه) منجر خواهد شد. در این پژوهش، روش تحقیق ترکیبی یا آمیخته است. در ابتدا مستندات، به شکل نظام‌مند بررسی شده و با توجه به نو بودن موضوع، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته متعدد با خبرگان انجام شد تا بر مبنای استراتژی مهندسی مالی اسلامی مبتنی بر پاسخ به نیاز، الگوی اولیه تأمین مالی طراحی شود. بررسی و حصول اطمینان از تناسب الگوی اولیه با استفاده از روش دلفی و با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه در دو بخش انجام شد.
در بخش اول یا بررسی‌های فقهی، علاوه بر تکمیل پرسشنامه (۸ عدد) و انجام مصاحبه (۴ بار) ، موضوع از طریق استفتا از مراجع تقلید عظام (۸ فتوا) و در نهایت بررسی و اصلاح در کمیته‌ی تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار (۴جلسه) انجام شد. در بخش دوم یا حوزه‌های راه، بازار سرمایه و دانشگاهی ۴۱ پرسشنامه تکمیل شد و ۲۸ جلسه‌ی مصاحبه و ۹ جلسه گروهی برگزار گردید. در انتها بااستفاده از طرح مثلث‌سازی نتایج کیفی و کمی مقایسه و جمع‌بندی گردید. الگوی پیشنهادی با اکثریت آرای اعضای گروه دلفی در حوزه های راه، بازار سرمایه و دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت که در نهایت با اعمال نقطه نظرات کمیته‌ی تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار نهایی شد. الگو پیشنهادی در سه حوزه‌ی ابزار مالی، نهاد مالی و قوانین و مقررات ارائه شده است. در حوزه‌ی ابزار مالی اوراق جعاله، منفعت و خرید دین برای حالت‌های مختلف پروژه پیشنهاد شد و مدل عملیاتی اوراق جعاله پروژه به عنوان ابزار مالی جدید طراحی و به تأیید خبرگان رسید. در حوزه‌ی نهاد مالی پیشنهاد ایجاد صندوق‌های سرمایه گذاری زیرساخت، نهاد یا نهادهای متولی، مؤسسات رتبه‌بندی و انجام برخی امور توسط صندوق توسعه‌ی حمل و نقل ارائه شد. و در حوزه‌ی قوانین و مقررات برخی تغییرات جهت تسهیل امر تأمین مالی پروژ ه‌های راه از طریق بازار سرمایه پیشنهاد گردید.
