محبوبترین و رایجترین ابزار مدیریت ریسک، مفهوم ارزش در معرض خطر (VaR) است. این ابزار هم به منظور اندازهگیری ریسک بازار و هم به عنوان مبنایی برای تعیین استانداردهای قانونی نهادهای مالی دنیا استفاده میشود. VaR بیانگر حداکثر زیان مورد انتظار سبد داراییها در طول افق زمانی معین و در سطح اطمینان معین است و روشهای پارامتریک، غیرپارامتریک و نیمه پارامتریک بسیاری برای برآورد آن ابداع شده است. هریک از این روشها مزایا و کاستیهای خود را دارند و در شرایط زمانی و مکانی خاصی ممکن است بهتر از دیگر روشها عمل کنند. در این رابطه یا میتوان با یکی از این روشها که در مجموع خوب عمل کرده است، VaR را برآورد کرد و یا ترکیبی از آنها را برگزید. در حوزه ترکیب VaR تاکنون پژوهش چندانی صورت نگرفته است. در این پژوهش در صددیم تا به ارزیابی روشهای ترکیبی در حوزه برآورد VaR از قبیل ترکیبهای خطی ساده و خوشهبندی بپردازیم.
با هدف ارائه الگویی که کاستیهای کنونی روشهای برآورد VaR را پوشش داده، قدرت بیشتری در پیش بینی ریسک بازار پیش روی بنگاه داشته باشد و تغییرات بازار را ردگیری نماید، روش خوشهبندی بر اساس چهار معیار دقت، محافظهکاری، بیباکی و کارآیی سنجههای ریسک پایه پیشنهاد شد. روش پیشنهادی توانست تا حد خوبی هم از لحاظ دقت و هم از نظر کارآیی به هدف مورد نظر خود نائل آید و نسبت به روشهای پایه ترکیب و روشهای ترکیبی ساده دقیقتر و کارآتر عمل کند. ضمن آنکه این روش به مدیر ریسک این امکان را میدهد که بر اساس محافظهکاری، دقت و کارآیی مطلوب خود از سنجه ریسک دست به انتخاب روش مناسب خود بزند.
واژگان کلیدی: ارزش در معرض خطر، ترکیب پیشبینی، خوشهبندی، ارزیابی سنجههای ریسک
