امروزه در بسیاری از بورسهای جهان، قانونگذاران بورس به منظور کاهش تلاطم بازار و همچنین کاهش ضرر سرمایهگذاران در اثر تصمیمات احساسی و هیجانی، اقدام به وضع دامنه مجاز نوسان[۱] روزانه نمودهاند. در مورد وضع دامنه نوسان مجاز روزانه، مطالعات نظری و تحقیقات تجربی زیادی انجام شده است که برخی در جهت تایید کارایی و برخی دیگر نشان دهنده ناکارایی وضع این دامنه بوده است.
در این پژوهش ابتدا به بررسی یکی از پیامدهای وضع دامنه مجاز نوسان به نام اثر ربایش[۲] پرداخته و سپس با استفاده از مدل آماری خودهمبستگی، وجود و یا عدم وجود آن را در ۵ شرکت از شرکتهای بورس تهران، در سال ۱۳۸۸ بررسی مینماییم.
با توجه به نتایج به دست آمده، ۵ شرکت پر معامله حفاری شمال، مخابرات، صنایع دریایی ایران، بانک سینا و سایپا که به تنهایی نزدیک به ۲۳ درصد از تمامی معاملات بورس تهران در سال ۱۳۸۸ را به خود اختصاص میدهند، دارای اثر ربایش منفی(اثر دافعه) در حدود دامنه نوسان خود میباشند. لازم به ذکر است این اثر در حدود پایینی مستحکمتر و قابل دفاعتر از حدود بالایی میباشد. همچنین مشاهده شد که اثر ربایش و اثر تکانهای دو متغیر متفاوت بوده و اثر ربایش مشاهده دیگری از اثر تکانهای نمیباشد.
